تفسیر آسان (کتاب)

«تفسیر آسان؛ منتخب تفاسیر معتبر» تألیف آیت الله محمدجواد نجفی خمینی (م، ۱۳۷۷ ش)، تفسیری به زبان فارسی، ‌ساده و روان شامل تمام قرآن است که آمیخته با بحث‌های اخلاقی و اعتقادی می باشد و به شیوه ای قابل استفاده برای توده‌های مردم نگاشته شده است.

روش تفسیر

«تفسیر آسان» همانطور که در ذیل نام کتاب آمده، «منتخب از تفاسیر معتبر» و گزیده‌ای از تفسیرهاست. گزیده‌ای که خواننده با مطالعه آن در فضای پیام قرآن قرار گیرد، پیامهای اخلاقی را به گوش دل بسپارد و قرآن را،‌ راهنمای زندگی و راه سعادت خویش قرار دهد. چنانکه انگیزه مفسر، تنظیم تفسیری به زبان فارسی برای عموم مردم، به جهت نبود یا کمبود تفاسیر فارسی بوده است.

در آغاز هر سوره، اشاره‌ای به ثواب تلاوت، جمع‌بندی پیام سوره و فضای کلی آن دارد. آنگاه درباره فضیلت تلاوت سوره و‌ آیه بحث می‌کند، سپس معنای لغات و کلمات و ترجمه آیه را می‌آورد. پس از تجزیه و ترکیب جملات، توضیحاتی درباره فصاحت و بلاغت آن دارد.

در علوم قرآن نیز، برخی عناوین را مورد بحث قرار می‌دهد مانند محکم و متشابه. از امور دیگری که به آن نیز نظر دارد، سبب نزول آیات است که البته کمتر مطرح می‌کند.

مفسر بعد از آن به توضیح آیه می‌پردازد و سعی در بیان ارتباط آیات دارد. سپس به حکایات تاریخی و برخی قصص مناسب بحث پرداخته، تأویلات مناسب آیه را (در صورت لزوم) مطرح می‌نماید، و در این زمینه از نقل اسرائیلیات پرهیز داشته است.

در توضیح و تفسیر آیه از آیات دیگر و احادیث رسیده کمک می‌گیرد. اگر مطالب فقهی در آن سوره وجود داشته باشد، مباحث فقهی مناسب سوره و آیه را زیر عنوان «مسأله» می‌آورد و آنها را از منابع و کتب فقهی نقل می‌کند. در موارد نقل حدیث پس از توضیح معنای آیه، حدیث را می‌آورد و در صورتی که حدیث طولانی باشد، تنها بخش لازم آن را نقل قول می‌کند.

منابع تفسیر

مفسر که تفسیر خود را منتخب از تفاسیر معتبر بر شمرده است، حدود ۳۶ عنوان از منابع روایی و تفاسیر شیعه و ۲۳ عنوان از تفاسیر و منابع روایی اهل سنت را بدین منظور نام برده است.

کتب و تفاسیر شیعه از قبیل: ۱- روح الجنان ابو الفتوح ۲- الکاشف مغنیه ۳- مجمع البیان، ۴- نور الثقلین، ۴- کنز العرفان فاضل مقداد ۵- منهج الصادقین ملا فتح الله کاشانی، ۶- المیزان علامه طباطبائی، ۷- تفسیر نمونه ۸- التمهید آیت‌الله معرفت.

کتب و تفاسیر اهل سنت از قبیل: ۱- تفسیر بیضاوی ۲- تفسیر تسهیل ابن جزی کلبی ۳- روح المعانی ۴- تفسیر قرطبی ۵- محاسن التاویل قاسمی ۶- غرائب القرآن نیشابوری ۷- قاموس اللغه فیروزآبادی ۸- شواهد التنزیل حسکانی.

منابع

• مقدمه کتاب.
• نرم افزار جامع التفاسیر نور، بخش کتابشناسی.